Beypazarı'nda telkari sanatı tarihsel değerini koruyor

Ankara Üniversitesi Beypazarı Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Gülhan Güldür, ilçede gümüşçülük ve takı sanatının tarihi bir öneme sahip olduğunu, özellikle Telkari sanatıyla bilinen ilçenin bugün halen bu mirası devam ettirdiğini belirtti.

Güldür, AA muhabirine telkâri sanatının Anadolu'da yüzyıllardır süregelen kültürel bir değer olduğunu söyledi.

İnce tel halindeki gümüşün bükülmesiyle oluşturulan küçük motifleri bir araya getirilmesi olarak özetlenen telkarinin önde gelen merkezlerinden birinin de Beypazarı olduğuna işaret eden Gülhan Güldür, şunları kaydetti:

"Günümüzün değişen yaşam tarzlarına rağmen Beypazarı’nda bu tekniğin sürdürülmesinin en önemli sebebi yöreye ait takıları ve giysilerin örf ve adetler çerçevesinde kullanılıyor olmasıdır. Geçmişten bugüne önemli kuyumculuk merkezlerinden olan Beypazarı, telkâri sanatı ile ün yapmış hatta telkâri denilince ilk akla gelen merkezlerden biri haline gelmiştir. Anadolu’da görülen Ahilik müessesesi Beypazarı ve Ankara’da önemli bir ağırlığa sahipti. Kuyumculuğun Beypazarı’nda Ahilik yoluyla kuşaktan kuşağa aktarıldığı konusunda yaygın bilgiler mevcuttur. Telkâri tekniği, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Beypazarı’nda uygulanmaya başlanmış ve benimsenmiştir. Bugün ise terk edilen diğer tekniklerin yerini telkâri tekniği almış ve gelişmiş durumdadır. Telkâri zor bir teknik olmasına rağmen, birçok parçanın uyumlu bir kompozisyon oluşturacak şekilde bükülüp kıvrılması ve çok ince bir kaynakla birleştirilmesi sabır ve ustalık isteyen bir çalışmadır."

İlçe merkezinde yer alan Gümüşçüler Çarşısı'nın mağazalar ve üretim atölyelerinin bulunduğu önemli kültürel ve ticari mekânlardan biri olduğuna işaret eden Güldür, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Buradaki atölyelerde telkâri üretim aşamalarını görmek ve özel siparişler yaptırmak mümkündür. Gümüşçüler Çarşısı dışında ilçenin tarihi sokaklarında da çeşitli atölyeler mevcuttur. Yöresel motiflerin hakim olduğu Beypazarı telkârisinde el işçiliği üretim yapılarak altın ve gümüş madeninden çok çeşitli ürünler üretmektedirler. Bunun dışında döküm yönteminin de yaygın olduğu ilçede çok çeşitli ürünler de üretilmektedir. Fakat altın madeni ile üretilen telkâri ürünler sadece el işçiliği ile üretilmekte ve oldukça ince teller kullanılmaktadır. Telkâri sanatı ustaları burada kendi ustalarından öğrendikleri biçimde el işçiliğini sürdürmeye ve çırak yetiştirmeye devam ederek bu sanatın sonraki kuşaklara aktarımını sağlamaktadırlar."

AA